top of page

#4.3 Το Κορίτσι του Γκίμπσον & Α' Π. Π.

Προς το τέλος του δεκάτου ενάτου αιώνα, οι Αμερικανίδες άρχισαν να απαιτούν νέα δικαιώματα – και κυρίως, αυτό της ψήφου. Η συντηρητική κοινωνία αναστατώθηκε από τη σουφραζέτα αγωνίστρια, την οποία ονόμασε Νέα Γυναίκα. Το ίδιο κοινό ερωτεύτηκε μια pin-up εκδοχή της Νέας Γυναίκας, το σκιτσαρισμένο Κορίτσι του Γκίμπσον. Είχε μοντέρνο στιλ, τεράστια αυτοπεποίθηση, έμπλεκε σε άβολες καταστάσεις, αλλά η επικινδυνότητά της μειωνόταν χάρη στην ευγένεια, την παιδικότητα και την εξιδανικευμένη ομορφιά της. Ο εικονογράφος Τσαρλς Ντάνα Γκίμπσον, που ήταν φανατικά αντίθετος στα γυναικεία δικαιώματα, έγινε ο πιο ακριβοπληρωμένος καλλιτέχνης της εποχής του. Το αποκαλούμενο Κορίτσι του Γκίμπσον ήταν το πρώτο καθαρόαιμο pin-up στην ιστορία. Ανατυπώθηκε σε εκατομμύρια έντυπα, αναμνηστικά, έγινε διάσημο τραγούδι και παράσταση στο Μπρόντγουεϊ. Αντίθετα όμως με τις απόψεις του δημιουργού, το δημιούργημα τελικά καθιερώθηκε ως σύμβολο της ρηξικέλευθης Νέας Γυναίκας. Είναι μια ένδειξη ότι ένα έργο ερωτικής φύσεως διαθέτει μια έμφυτη επαναστατικότητα, η οποία γίνεται φυσικά – και συλλογικά – αντιληπτή.

Το Αμερικανικό Όνειρο μεταφέρθηκε στην ερωτική σφαίρα, καθώς το εξιδανικευμένο Κορίτσι του Γκίμπσον ονομάστηκε «Κορίτσι της Διπλανής Πόρτας» (όρος που καθιερώθηκε και για τις μετέπειτα γυναίκες του pin-up). Οι συμβατικές εικονογραφήσεις των εντύπων, όπως η Άγρια Δύση και το αυθεντικό Αμερικανικό Όνειρο (που αφορούσε την απόκτηση χρημάτων και την κοινωνική άνοδο), διαμόρφωναν εκείνη την εποχή την αμερικανική εθνική ταυτότητα. Το pin-up συνέβαλε από τη δική του, ιδιαίτερη πλευρά, στον ίδιο σκοπό.

Ένα «Κορίτσι 

του Γκίμπσον»

(1891)

Σιγά-σιγά, οι εικόνες όμορφων γυναικών μονιμοποιήθηκαν στα εξώφυλλα των περιοδικών και σε ένα νέο έντυπο είδος, γέννημα του νέου κόσμου που ζητούσε καλύτερη οργάνωση του χρόνου: στα ημερολόγια τοίχου. Το 1904 η εκδοτική εταιρία Brown & Bigelow πούλησε ενάμισι εκατομμύριο ημερολόγια τοίχου που απεικόνιζαν την Κολέτ, μια κοπέλα σε στιλ αρ-νουβό. Πιο τολμηρές εικόνες υπήρχαν στα νέα περιοδικά κόμικς και pulp, καθώς και στα λαϊκά ταμπλόιτ. Όλα έδειχναν ότι η βικτωριανή εποχή άρχιζε να παρέρχεται. Επιπλέον, ο κόσμος βούτηξε ξαφνικά στον πόλεμο: ένα γεγονός που πάντα ευνοεί την κυκλοφορία ερωτικών εικόνων, αλλά και τις ελευθερίες των γυναικών στα μετόπισθεν. Το 1916 το ποίημα ενός στρατιώτη στα ευρωπαϊκά χαρακώματα έλεγε:

Ο πόλεμος πάντα ευνοεί την κυκλοφορία ερωτικών εικόνων, αλλά και τις ελευθερίες των γυναικών στα μετόπισθεν

Αχ, πού 'ναι ο Μπομπ με το μουστάκι το παχύ;
Ένας άγνωστος υπασπιστής ρίχνει βολές
Για τον άντρα τον σπουδαίο τον στρατηγό που κάποτε ήξερα
Που αράδιαζε τις Κυρίες του Κίρχνερ στη σειρά
και τις μπότες του ζευγάρια δεκαεπτά…

Οι «Κυρίες του Κίρχνερ» ήταν από τις σελίδες της Παριζιάνικης Ζωής. Ο Βιεννέζος εικονογράφος Ράφαελ Κίρχνερ είχε στο μεταξύ μεταναστεύσει στις ΗΠΑ λόγω του Πολέμου. Εκεί, μεταξύ άλλων, σχεδίασε τις αφίσες του μπαλέτου «Οι Τρελές του Ζίγκφιλντ» (Ziegfeld Follies), δημιουργώντας το πιο κοντινό αντίστοιχο των Σερέτ στην Αμερική. 

Στη διάρκεια του Α’Π.Π., επικεφαλής της Αμερικανικής Υπηρεσίας Εικαστικής Πληροφόρησης ανέλαβε ο εικονογράφος Τσαρλς Ντάνα Γκίμπσον. Σύντομα, εμφανίστηκαν πατριωτικές αφίσες pin-up, με γυναίκες που καλούσαν τους άντρες να καταταγούν. Η φιγούρα του Θείου Σαμ που λέει στον θεατή «I Want You» δημιουργήθηκε από τον εικονογράφο Μοντγκόμερι Φλαγκ που ειδικευόταν στο pin-up. Από τα χρόνια του Α’ Π.Π. και έπειτα, το pin-up εξελίχτηκε σαν Art Americana και υπήρξε κατάλληλο για την προώθηση ιδεών, όπως ο πατριωτισμός και το Αμερικανικό Όνειρο – κι όχι μόνο προϊόντων. 

bottom of page