top of page

1870 - 1920: Το Τολμηρό Fin de Siècle

Όταν το αυθεντικό pin-up κάνει τα πρώτα του βήματα σε Γαλλία και ΗΠΑ, στην Ελλάδα ο Όθωνας έχει ήδη εκδιωχθεί. Τα πρώτα χρόνια του νέου βασιλιά Γεωργίου Α’ κυλούν σχετικά ομαλά και οι δυτικοί τρόποι παρεισφρέουν ολοένα και περισσότερο. Το πιο γνωστό αθηναϊκό καμπαρέ Μπουρλέσκ (μίγμα καμπαρέ και φαρσοκωμωδίας) είναι το Καφέ Γκαιτέ (με τον τόνο στη λήγουσα). Βρίσκεται στην οδό Προαστείου, νυν Εμμανουήλ Μπενάκη και οι περισσότερες αρτίστες του είναι – σαν τον πρώτο βασιλιά των Ελλήνων – Γερμανίδες. Κάτω από την επίδραση των Βαυαρών, οι Έλληνες μαθαίνουν να κοιτούν τον εαυτό τους με τα μάτια του Ρομαντισμού. Ο αγνός αμόρφωτος χωρικός σαν θεματοφύλακας των αξιών του έθνους, πιάνει το νήμα της αρχαίας κληρονομιάς του.

Στο τέλος του αιώνα (Fin de Siècle) ξεκινά η χρυσή εποχή της Ελληνικής Οπερέτας και της Επιθεώρησης. Στην Αμερική έχει εμφανιστεί η ρηξικέλευθη Νέα Γυναίκα (New Woman) που απαιτεί δικαίωμα ψήφου, δικαίωμα στη μόρφωση, στην εργασία. Παρόμοια κινήματα απλώνονται στην Ευρώπη. Ονομάζονται αντίστοιχα Femme Nouvelle, Neue Frau, κτλ. Το 1908 η Μαρίκα Κοτοπούλη τραγουδά :

«Εγώ είμαι η Νέα Γυναίκα / που θα καπνίζω και θα σφυρίζω

η καθεμιά μας αξίζει για δέκα / δεν δίνω για άντρες έναν παρά.»

Μάλιστα, σε κάποιες εκδοχές η λέξη «σφυρίζω» γίνεται «ψηφίζω». Τα τραγούδια κυκλοφορούν πλέον και σε δίσκους γραμμοφώνου.

Λίγο αργότερα κάνει πρεμιέρα η οπερέτα «Ο Βαφτιστικός». Στο πιο γνωστό τραγούδι του έργου, δύο πρώην συμμαθήτριες συναντιούνται μετά από χρόνια και θυμούνται:

«Τον καιρό εκείνο τον παλιό / και οι δυο κλεισμένες στο σχολειό

εμιλούσαμε όλο γι αγόρια / και για τρελά φιλιά

​Μα μια μέρα είχαμε ορκιστεί / αν δεν είναι οι άνδρες μας πιστοί

να τους απατήσουμε / με την πρώτη στιγμή και μεις»

Η συγκεκριμένη περίοδος τελειώνει με τον Α’Π.Π. Στα πρώτα εβδομήντα χρόνια του εικοστού αιώνα, στην Ελλάδα αναλογεί ένας πόλεμος ανά δεκαετία. Η Ελληνίδα στα μετόπισθεν αποτελεί μια βασανιστικά επαναλαμβανόμενη εικόνα.

bottom of page