#4.1 «Σερέτ»
Οι Γαλλίδες της Μπελ Επόκ ήταν γνωστές σε όλον τον κόσμο για την κομψότητα και την ισχυρή σεξουαλικότητά τους. Το ότι μέχρι σήμερα μιλάμε για γαλλική φινέτσα, γαλλική μόδα, γαλλικά αρώματα, ακόμα και για γαλλικό φιλί, οφείλεται, μεταξύ άλλων, και στη μέριμνα των Γαλλίδων εκείνης της εποχής για τις θηλυκές πλευρές τους.
Το 1863 ο γαλλικός ερωτισμός κατέβηκε, ενδυναμωμένος, στο πεζοδρόμιο. Είχε εφευρεθεί η διαφημιστική αφίσα. Εμπνευστής του νέου μέσου προβολής και επικοινωνίας ήταν ο ζωγράφος, λιθογράφος και επιχειρηματίας Ζιλ Σερέ. Έχοντας αντιληφθεί τη δύναμη του ερωτισμού στην εμπορική προώθηση προϊόντων, ο Σερέ απεικόνιζε σε κάθε αφίσα αισθησιακές γυναίκες. Οι Σερέτ, όπως αποκαλούσαν χαϊδευτικά οι Παριζιάνοι τις γυναίκες των αφισών, κυριαρχούσαν στους δρόμους και αποτέλεσαν τις προγόνους του γαλλικού pin-up. Στα επόμενα τριάντα χρόνια κατασκευάστηκαν εμβληματικά έργα όπως ο Πύργος του Άιφελ, το μετρό και η παριζιάνικη Όπερα, αλλά ένας ταξιδευτής έγραφε: «Κανένας, πλην του Σερέ, δεν άφησε τόσο εμφατικό σημάδι στην όψη μιας μητρόπολης. Το Παρίσι χωρίς τις Σερέτ του, θα έχανε ένα από τα πιο έντονα χαρακτηριστικά του.»
Το Παρίσι ήταν επίσης παγκόσμια πρωτεύουσα των Τεχνών. Πολλοί ζωγράφοι που συνέρρεαν εκεί ασχολήθηκαν με την εικονογράφηση αφισών, και από τα πρώτα της βήματα η διαφήμιση φλέρταρε με την υψηλή τέχνη. Οι αφίσες του Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ ακολουθούσαν το στιλ του μετα-ιμπρεσιονισμού. Οι αφίσες του Τσέχου Άλφονς Μούχα, ιδίως αυτές που διαφήμιζαν παραστάσεις της Σάρα Μπερνάρ, συνδύαζαν την αρ-νουβό με τη γιαπωνέζικη τέχνη. Ο Ζιλ Σερέ προτιμούσε το ροκοκό. Ένας κριτικός της εποχής δήλωσε μάλιστα πως «υπάρχει χίλιες φορές περισσότερο ταλέντο στις μικρότερες αφίσες του Σερέ, απ’ ότι στην πλειονότητα των πινάκων στο Salon de Paris». Στο τελευταίο, κυριαρχούσε ο ακαδημαϊκός κλασικισμός.
Οι διαφημίσεις των δρόμων ασφαλώς δεν περιείχαν γυμνό. Οι πιο τολμηρές εικόνες, και μάλιστα, σε παρόμοια εκλεπτυσμένο στιλ με τις διαφημιστικές αφίσες, θα εμφανίζονταν σταδιακά στο περιοδικό Παριζιάνικη Ζωή (La Vie Parisienne). Ήταν ένα κομψό έντυπο, με ποικίλη θεματολογία και ύφος «ρισκέ» (στα όρια της απρέπειας). Προς το τέλος του αιώνα, στις σελίδες του θα ξεχώριζαν ιδιαίτερα οι δημιουργίες του Βιεννέζου εικονογράφου Ράφαελ Κίρχνερ. Συνδυάζοντας στοιχεία από την αρ-νουβό, τη γιαπωνέζικη τέχνη και τον συμβολισμό, ο Κίρχνερ απεικόνιζε γυμνά κορίτσια της Μονμάρτης με μια χαρούμενη και ανέμελη σεξουαλικότητα.
Οι εικόνες της Παριζιάνικης Ζωής έφερναν επανάσταση. Ήταν από τις πρώτες φορές στη Δύση που μια ερωτική γυναίκα απεικονιζόταν σύγχρονη (ήδη οι - επίσης Γάλλοι - ιμπρεσιονιστές είχαν αφαιρέσει τις συμβολικές και ιστορικές αναφορές από τα γυμνά τους). Ήταν η πρώτη φορά που μια γυναίκα απεικονιζόταν να απολαμβάνει τη γύμνια της, και που μια τολμηρή εικόνα απευθυνόταν μαζικά στο κοινό. Από την προϋπάρχουσα παράδοση διατηρήθηκαν ο μη επιθετικός γυναικείος ερωτισμός και η εξιδανίκευση του κάλλους. Αυτά παρέμειναν τα κύρια χαρακτηριστικά του pin-up.
Ήδη σ’ αυτό το αρχικό στάδιο, το pin-up γιόρταζε δημόσια τη γυναικεία σεξουαλικότητα, υποσκάπτοντας τα στεγανά μεταξύ των δύο αντίθετων κόσμων της βικτωριανής εποχής. Από τη μια μεριά επιβεβαίωνε την άποψη που βασίλευε στον «σκοτεινό» κόσμο του περιθωρίου, ότι δηλαδή η γυναίκα αποτελεί αντικείμενο ηδονής, κι από την άλλη ανέτρεπε τη άποψη του «φωτεινού» κόσμου του καθωσπρεπισμού, σύμφωνα με την οποία η γυναίκα πρέπει να είναι σεμνή και ευπρεπής. Ο γυναικείος ερωτισμός είχε αρχίσει να αφορά και τις «καθωσπρέπει» γυναίκες και να βγαίνει από το περιθώριο.
Αριστερά αφίσα του Ζιλ Σερέ (1896) και δεξιά του Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ (1893). Διαφημίζουν αντίστοιχα οδοντόκρεμα και παραστάσεις της χορεύτριας Ζαν Αβρίλ.
Εικονογραφίσεις του Ράφαελ Κίρχνερ στην «Παριζιάνικη Ζωή»
Από τα πρώτα της βήματα η διαφήμιση φλέρταρε με την υψηλή τέχνη
