Pin είναι η καρφίτσα. Και pin-up είναι οι εικόνες ελκυστικών γυναικών με λίγα ή καθόλου ρούχα που δημοσιεύονταν σε διάφορα έντυπα μεταξύ 1870 και 1970. Ονομάστηκαν έτσι γιατί οι αναγνώστες συνήθιζαν να τις κρεμούν, ή να τις «καρφιτσώνουν» σε τοίχους σαν να ήταν ζωγραφικοί πίνακες κάποιας λαϊκής Αφροδίτης. Επί έναν αιώνα, οι – ρετρό σήμερα – αφίσες ερωτικών γυναικών ήταν από τα πιο δημοφιλή χαρακτηριστικά των εντύπων.
Η φωτογραφική σειρά που ακολουθεί έχει τίτλο «Pin-Up στην Ελλλάδα - ένα υποθετικό ταξίδι στον χρόνο». Πρόκειται για μια αναδρομή στον αιώνα της ελληνικής ιστορίας που συμπίπτει με τη διάρκεια του pin-up, μέσα από πρόσωπα και χαρακτήρες τυπικών Ελληνίδων του τότε. Οι φωτογραφίες ακολουθούν το ύφος του αυθεντικού pin-up.
«Ποτέ, σε καμιά εποχή, δεν βαθμολογήθηκαν σαν σημαντικά ρεύματα τέχνης τα πειραματικά κινήματα των ελαχίστων. Πάντα τέχνη ήταν εκείνη η επικοινωνιακή εκδήλωση που αφορούσε, που επηρέαζε, που διαμόρφωνε και μαζί απηχούσε τη σκέψη και την αίσθηση μιας σημαντικής μερίδας του κοινού», έχει πει ο Νίκος Δήμου. Χρειάζεται βέβαια να περάσει κάποιο χρονικό διάστημα για να αξιολογηθεί σωστά ένα καλλιτεχνικό είδος. Το 1960 κανένας δεν θα σκεφτόταν ότι οι τολμηρές εικόνες του pin-up είχαν κάποια καλλιτεχνική αξία. Όπως κανένας δεν θα σκεφτόταν πως οι στίχοι των τραγουδιών της ροκ είχαν κάποια λογοτεχνική αξία. Το 2016 ο τραγουδοποιός της ροκ Μπομπ Ντύλαν τιμήθηκε με το Νόμπελ λογοτεχνίας. Παρομοίως, οι εικόνες του pin-up μελετούνται πλέον από ιστορικούς της τέχνης και μπαίνουν σε γκαλερί.
Αυτή η «βαθύτερη» και μάλλον άγνωστη πλευρά του pin-up παρουσιάζεται σε δύο κείμενα που συνοδεύουν τη φωτογραφική σειρά. Μεταξύ άλλων, αναφέρονται στην ιστορία του αυθεντικού pin-up, στη σχέση του με την υψηλή τέχνη και στην απρόσμενη επαναστατικότητα που έφερε. Τα θέματα αυτά είναι πολύ επίκαιρα, γιατί μας υπενθυμίζουν τη σημασία της ισορροπίας.
Το pin-up συχνά παρεξηγείται: άλλοι το βλέπουν ως καθαρό αισθησιασμό, άλλοι ως καθαρό σεξισμό. Στην πραγματικότητα υπήρξε και τα δύο — και μας καλεί να το διαβάσουμε ως καθρέφτη μιας εποχής, με όλα της τα φώτα και τα σκοτάδια. Οι γυναίκες του pin-up έδειχναν διαθέσιμες, αλλά ήταν ατρόμητες. Πίσω από κάθε χαμόγελο φαινόταν μια γυναίκα που πάλευε να υπάρξει — με τους δικούς της όρους.
Στα κείμενα παρουσιάζονται, εκτός φωτογραφικής σειράς, πρόσθετες φωτογραφίες των μοντέλων στο ύφος του pin-up, σχετικές με το εκάστοτε θέμα και περίοδο. Γυρίζοντας τη σελίδα, ανοίγει πλέον η αυλαία για τις πρώτες ερωτικές γυναίκες της μαζικής επικοινωνίας.
Μάιος 2025